પાંચ રાજ્યોની ચૂંટણીમાંથી ચાર રાજ્યોના પરિણામો 3 નવેમ્બરે આવી ગયા છે. આજે મિઝોરમમાં ચૂંટણીના પરિણામો આવવાનું શરૂ થઈ ગયું છે. મિઝોરમમાં શાસક પક્ષ મિઝો નેશનલ ફ્રન્ટ (MNF)ને કારમી હારનો સામનો કરવો પડ્યો છે. જોરમ પીપલ્સ મૂવમેન્ટ (ZPM)ને આ ચૂંટણીમાં બહુમતી કરતાં વધુ બેઠકો મળી છે. અત્યાર સુધીમાં, ZPM 40 બેઠકો ધરાવતી મિઝોરમ વિધાનસભામાં 27 બેઠકો અને MNF 10 બેઠકો જીતી ચૂકી છે. ભારતીય જનતા પાર્ટી (BJP)ને 2 અને કોંગ્રેસને 1 સીટ મળી છે. ZPMના પ્રમુખ અને પૂર્વ IPS અધિકારી લાલદુહોમાના મુખ્યમંત્રી બનવાની ચર્ચા છે. ચાલો તમને જણાવીએ કે લાલડુહોમા કોણ છે અને ZPMની કહાની શું છે.
મિઝોરમમાં ZPMના મુખ્યમંત્રી પદના ઉમેદવાર ગણાતા લાલદુહોમા કોણ છે?
74 વર્ષીય પૂર્વ IPS અધિકારી લાલદુહોમા મિઝોરમની રાજનીતિમાં મહત્વના ચહેરા તરીકે ઉભરી આવ્યા છે. તેમની પાર્ટી જોરમ પીપલ્સ મૂવમેન્ટ (ZPM) આ વખતે ચૂંટણીમાં મેદાનમાં હતી. ત્રણ વર્ષ પહેલા બનેલી તેમની પાર્ટી મિઝોરમમાં ગેમ ચેન્જર બની છે. 1977માં તેમણે સિવિલ સર્વિસની પરીક્ષા પાસ કરી અને આઈપીએસ બન્યા. પ્રથમ પોસ્ટિંગ ગોવામાં હતું.
ત્યાં તેમના કામથી પ્રભાવિત થઈને વડા પ્રધાન ઈન્દિરા ગાંધીએ તેમને તેમની સુરક્ષાનો ઈન્ચાર્જ બનાવ્યો. એ સમય હતો જ્યારે મિઝોરમમાં અલગતાવાદી ચળવળ ચરમસીમાએ હતી. મિઝો નેતા લાલડેંગા મિઝોરમને ભારતથી અલગ કરવા પર અડગ હતા. પછી ઈન્દિરા ગાંધીએ લાલડેંગા સાથે વાત કરીને રસ્તો કાઢવા લાલડુહોમાને મોકલ્યા.
લાલડુહોમા અને લાલડેંગા લંડનમાં મળ્યા. લાલડુહોમાએ માત્ર લાલડેંગાની ઉજવણી જ નહીં પરંતુ લાલડેંગાએ કોંગ્રેસના વખાણમાં લોકગીતો પણ સંભળાવી. લાલડેંગાનો મિઝો નેશનલ ફ્રન્ટ એક અલગતાવાદી જૂથમાંથી રાજકીય પક્ષમાં પરિવર્તિત થયો અને લાલડેંગા મિઝોરમના પ્રથમ મુખ્ય પ્રધાન બન્યા. લાલદુહોમાનું કામ જોઈને ઈન્દિરાએ તેમને 31 મે 1984ના રોજ મિઝોરમના કોંગ્રેસ અધ્યક્ષ બનાવ્યા.
લાલડુહોમાએ 2017માં જોરમ પીપલ્સ મૂવમેન્ટની રચના કરી હતી
31 ઓક્ટોબર 1984ના રોજ ઈન્દિરા ગાંધીની હત્યા બાદ સહાનુભૂતિના મોજામાં લાલદુહોમા પ્રથમ વખત સાંસદ બન્યા હતા. પરંતુ માત્ર 2 વર્ષ બાદ તેમણે કોંગ્રેસના પ્રાથમિક સભ્યપદેથી રાજીનામું આપી દીધું હતું. તેમને પક્ષપલટા વિરોધી કાયદા હેઠળ ગેરલાયક ઠેરવવામાં આવ્યા હતા. ભારતીય સંસદીય ઈતિહાસમાં તેઓ આ કાયદા હેઠળ ગેરલાયક ઠરનાર પ્રથમ સાંસદ બન્યા. તે પછી, વર્ષ 1997 માં લાલદુહોમાએ જોરમ નેશનાલિસ્ટ પાર્ટીની રચના કરી. જે અંતર્ગત તે મિઝોરમના લોકોના હિત માટે લડતો રહ્યો.
આ પછી, વર્ષ 2017 માં લાલડુહોમાએ ઘણા જોડાણો સાથે, લઘુમતી હિત અને સામાજિક મુદ્દાઓને કેન્દ્રમાં રાખીને બિનસાંપ્રદાયિક વિચારધારાને આગળ વધારવા માટે એક જૂથ જોરમ પીપલ્સ મૂવમેન્ટ (ZPM) ની સ્થાપના કરી. જેમાં મિઝોરમ પીપલ્સ કોન્ફરન્સ, જોરમ નેશનલ પાર્ટી, જોરમ એક્ઝોડસ મૂવમેન્ટ, જોરમ વિકેન્દ્રીકરણ મોરચો, જોરમ રિફોર્મેશન ફ્રન્ટ અને મિઝોરમ પીપલ્સ પાર્ટીના 6 જુદા જુદા જૂથોએ ભાગ લીધો હતો.
પરંતુ, જ્યારે આ જૂથના નેતાઓએ 2018ની ચૂંટણીમાં ચૂંટણી લડવાનું નક્કી કર્યું, ત્યારે આ જૂથની સૌથી મોટી પાર્ટી મિઝોરમ પીપલ્સ કોન્ફરન્સે આ ગઠબંધન છોડી દીધું. થોડા સમય પછી વધુ બે પક્ષોએ તેને છોડી દીધો.
ચૂંટણી પંચે પક્ષને માન્યતા આપી ન હતી, તેથી અપક્ષોએ ચૂંટણી લડી, બાદમાં સભ્યપદ ગુમાવ્યું
વર્ષ 2018 માં જોરમ પીપલ્સ મૂવમેન્ટે લાલદુહોમાને તેના સીએમ ઉમેદવાર તરીકે જાહેર કર્યા. પરંતુ પછી આ પાર્ટીને ચૂંટણી પંચ તરફથી માન્યતા ન મળવાને કારણે લાલડુહોમાએ અપક્ષ તરીકે ચૂંટણી લડી અને જીતી ગયા. 2019 માં ચૂંટણી પંચે જોરમ પીપલ્સ મૂવમેન્ટને એક પક્ષ તરીકે માન્યતા આપી. લાલદુહોમા આ પક્ષના વડા અને વિરોધ પક્ષના નેતા તરીકે ચૂંટાયા હતા.
પરંતુ 27 નવેમ્બર 2020ના રોજ ફરી એકવાર તેમનું સભ્યપદ ખોવાઈ ગયું. કારણ કે તેઓ અપક્ષ તરીકે ચૂંટણી જીત્યા હતા અને બાદમાં તેમણે અમુક પક્ષની સદસ્યતા લીધી હતી. લાલડુહોમા પેટાચૂંટણીમાં ફરીથી સેરછિપ બેઠક જીતીને વિધાનસભા પહોંચ્યા હતા. 33 વર્ષની ઉંમરે મિઝોરમથી સાંસદ બનેલા લાલદુહોમા હવે 2023માં પહેલીવાર મિઝોરમના મુખ્યમંત્રી બની શકે છે.
