મણિપુરને લઈને સંસદમાં ચાલી રહેલા હોબાળા વચ્ચે, નવા રચાયેલા વિપક્ષી ગઠબંધન ઈન્ડિયાના સભ્યો મોદી સરકાર વિરુદ્ધ અવિશ્વાસ પ્રસ્તાવ લાવવાની તૈયારી કરી રહ્યા છે. વિપક્ષી નેતાઓનું માનવું છે કે અવિશ્વાસની દરખાસ્ત સરકારને મણિપુર પર લાંબી ચર્ચા કરવા દબાણ કરશે અને આ દરમિયાન વડાપ્રધાનને જવાબદાર ગણવામાં આવશે.
આ મુદ્દે વિપક્ષી પાર્ટીઓ વચ્ચે સહમતિ સધાઈ ગઈ છે અને ઓછામાં ઓછા 50 સભ્યોના હસ્તાક્ષર એકત્ર કરવા માટે સહી ઝુંબેશ ચાલી રહી છે. કોંગ્રેસના નેતા અધીર રંજન ચૌધરીએ માહિતી આપી હતી કે વિરોધ પક્ષો આજે લોકસભામાં સરકાર વિરુદ્ધ અવિશ્વાસ પ્રસ્તાવ લાવશે.
કોંગ્રેસના નેતા અધીર રંજન ચૌધરીએ કહ્યું કે, “અમે સરકાર વિરુદ્ધ અવિશ્વાસ પ્રસ્તાવ લાવી રહ્યા છીએ. કારણ કે સરકાર પરથી લોકોનો વિશ્વાસ તૂટી રહ્યો છે. અમે ઈચ્છતા હતા કે વડાપ્રધાન મોદી મણિપુર પર બોલે, પરંતુ પીએમ સાંભળતા નથી. તેઓ ગૃહની બહાર કંઈક બોલે છે અને અહીં તેનો ઈન્કાર કરે છે. અમે તેનું ધ્યાન ખેંચવાનો વારંવાર પ્રયાસ કર્યો. પરંતુ બધા નિષ્ફળ ગયા, તેથી અવિશ્વાસ પ્રસ્તાવ લાવવાનું અમને યોગ્ય લાગે છે.”
‘હંમેશા જીતવા માટે લાવવામાં આવતા નથી…’
કોંગ્રેસ નેતાએ કહ્યું કે અવિશ્વાસ પ્રસ્તાવ હંમેશા જીત માટે લાવવામાં આવતો નથી. દેશને ખબર હોવી જોઈએ કે કેવી રીતે સરમુખત્યારશાહી સરકાર ચલાવવામાં આવી રહી છે અને વિપક્ષનો અનાદર થઈ રહ્યો છે. તેમણે કહ્યું કે જીત-હારની વાત નથી. આ સ્થિતિમાં પણ અવિશ્વાસની દરખાસ્ત કેમ લાવવી પડી, તે સવાલ છે.
કોંગ્રેસ અવિશ્વાસની દરખાસ્ત તૈયાર કરવામાં વ્યસ્ત છે
કોંગ્રેસે તેના લોકસભા સાંસદોને ત્રણ લીટીનો વ્હીપ જાહેર કર્યો છે. આ વ્હીપમાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે, ‘કોંગ્રેસ સંસદીય સમિતિના તમામ કોંગ્રેસના લોકસભા સાંસદોને બુધવારે સવારે 10.30 વાગ્યા સુધીમાં સંસદ ભવન સ્થિત CPP કાર્યાલયમાં હાજર રહેવા વિનંતી છે.’ સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર આ પ્રસ્તાવનો મુસદ્દો તૈયાર કરવાની જવાબદારી કોંગ્રેસના વરિષ્ઠ સાંસદ મનીષ તિવારીને સોંપવામાં આવી છે.
રાજ્યસભાના સાંસદ અને તૃણમૂલ કોંગ્રેસના નેતા ડેરેક ઓ બ્રાયને કહ્યું કે અમારી પાસે સંસદમાં ઈન્ડિયા દળો માટે વ્યૂહરચના છે. તેમણે કહ્યું કે, અમે રોજ નવી રણનીતિ અપનાવીએ છીએ અને રાજકીય પરિસ્થિતિ અનુસાર રણનીતિ બનાવીએ છીએ. લોકસભાના નિયમ 198માં અવિશ્વાસ પ્રસ્તાવ લાવવાની પ્રક્રિયા સમજાવવામાં આવી છે. અમે તેના હેઠળ કામ કરીશું.
50 સાંસદોની જરૂર છે
નિયમ 198 હેઠળ લોકસભામાં સરકાર વિરુદ્ધ અવિશ્વાસ પ્રસ્તાવ રજૂ કરી શકાય છે. આ અવિશ્વાસ પ્રસ્તાવ રજૂ કરવા માટે લગભગ 50 વિપક્ષી સાંસદોનું સમર્થન હોવું જરૂરી છે. લોકસભામાં સરકાર વિરુદ્ધ અવિશ્વાસ પ્રસ્તાવને એક મહત્વપૂર્ણ પગલું માનવામાં આવે છે. જો સંસદમાં અવિશ્વાસની દરખાસ્ત લાવવામાં આવે અને ગૃહમાં 51% સાંસદો અવિશ્વાસ પ્રસ્તાવની તરફેણમાં મત આપે, તો તે પસાર થાય છે અને સરકારે તેની બહુમતી ગુમાવી હોવાનું માનવામાં આવે છે અને રાજીનામું આપવું પડશે. સરકારે કાં તો વિશ્વાસનો મત લાવીને ગૃહમાં તેની બહુમતી સાબિત કરવી પડશે અથવા વિપક્ષ અવિશ્વાસ પ્રસ્તાવ લાવીને સરકારને બહુમતી સાબિત કરવા માટે કહી શકે છે.
જો કે એ જરૂરી નથી કે વિરોધ પક્ષો માત્ર સરકારને પછાડવાના ઉદ્દેશ્યથી જ અવિશ્વાસની દરખાસ્ત લાવે, ઘણી વખત વિપક્ષ પણ અવિશ્વાસ પ્રસ્તાવ લાવે છે જેથી સરકારને રાષ્ટ્રીય મહત્વના મુદ્દા પર ચર્ચા કરવા દબાણ કરવામાં આવે.
દરખાસ્ત લાવવાનો નિયમ શું છે?
સરકાર સામે અવિશ્વાસની દરખાસ્ત રજૂ કરનાર કોઈપણ સાંસદે આવી દરખાસ્ત લાવવા માટે ગૃહની પરવાનગી લેવી પડશે અને જે દિવસે તે દરખાસ્ત રજૂ કરે તે દિવસે સવારે 10 વાગ્યા સુધીમાં લોકસભાના મહાસચિવને દરખાસ્તની લેખિત સૂચના આપવી જોઈએ.
વિપક્ષ મણિપુર મુદ્દે પીએમનું નિવેદન ઈચ્છે છે
તમને જણાવી દઈએ કે વિપક્ષ મણિપુરની સ્થિતિ પર વડાપ્રધાનના નિવેદન અને ત્યારબાદ સંસદના બંને ગૃહોમાં ચર્ચાની માંગ કરી રહ્યા છે. પરંતુ આજે સંસદના ચોમાસુ સત્રને ચાર દિવસ વીતી ગયા છે, પરંતુ મણિપુરના મુદ્દે કોઈ સાર્થક ચર્ચા થઈ નથી. સરકારે પણ આ મુદ્દે પોતાનું વલણ સ્પષ્ટ કર્યું છે કે તેઓ ચર્ચા માટે તૈયાર છે. સરકારનું કહેવું છે કે વિપક્ષ હંગામો મચાવી રહ્યો છે અને ગૃહને કામ કરવા દેતું નથી.
