માંડવી તાલુકામાં યુરિયા ખાતરના વિતરણની વ્યવસ્થા સંપૂર્ણપણે કફોડી બની ગઈ છે. અપૂરતા જથ્થાને કારણે ખાતર મેળવવા આવેલા ખેડૂતોની લાંબી કતારો જોવા મળી રહી છે, જ્યારે વિતરકો પણ નીતિગત ગૂંચવણોને કારણે મુશ્કેલીમાં આવી પડ્યા છે.
સવારથી જ લાગી જાય છે કતારો:
માંડવી તાલુકાની સહકારી મંડળી (રાઈસ મિલ) ખાતે વહેલી સવારથી જ યુરિયા ખાતર મેળવવા ખેડૂતોની લાંબી કતારો લાગી જાય છે. તાલુકાના અંતરિયાળ ગામડાઓથી આવતા આદિવાસી અને નાના ખેડૂતો પોતાના પાક માટે જરૂરી યુરિયા મેળવવા દૂરથી માંડવી પહોંચે છે. ખેતરો પરનું કામ છોડીને, સમય અને શ્રમનો વ્યય કરીને તેઓ આ કતારોમાં ઊભા રહેવા મજબૂર છે, જેના કારણે તેમની ખેતીના કામમાં વિક્ષેપ પડી રહ્યો છે.
ગંભીર રીતે ઘટી ગયો છે યુરિયાનો જથ્થો:
રાઈસ મિલના જવાબદાર અધિકારીઓ સાથેની ચર્ચા દરમિયાન ચિંતાજનક આંકડા જાહેર થયા છે. વર્ષ ૨૦૨૪માં મંડળી ખાતે કુલ ૧૭,૧૬૯ ગુણી (બેગ) યુરિયા ખાતર આપવામાં આવ્યું હતું. જ્યારે વર્ષ ૨૦૨૫ (આજ સુધીમાં) માત્ર ૫,૯૫૮ ગુણી જ યુરિયા જથ્થો પહોંચ્યો છે. આજે (૫ ઓગસ્ટ) તો માત્ર ૫૦૦ ગુણી ખાતરની સપ્લાય થઈ, જેના કારણે દરેક ખેડૂતને ફક્ત એક-એક ગુણી ખાતર જ વિતરણ કરવામાં આવી શક્યું.
નીતિગત ગૂંચવણ: નેનો યુરિયા ફરજિયાત કે નહીં?
સંકટને વધુ વેદનાદાયી બનાવતી વિરોધાભાસી નીતિઓની માહિતી સામે આવી છે. સરકારી સ્તરે નેનો યુરિયા ખાતર ફરજિયાત નથી એમ જાહેરાતો કરવામાં આવી છે. જ્યારે બીજી બાજુ, ખાતર કંપનીઓ દ્વારા વિતરકોને સૂચના આપવામાં આવી રહી છે કે ત્રણ ગુણી સામાન્ય યુરિયા લેવા માટે એક ગુણી નેનો યુરિયા ખરીદવું ફરજિયાત છે. આ વિરોધાભાસી સૂચનાઓએ મંડળી અને વિતરકોને કફોડી સ્થિતિમાં મૂકી દીધા છે અને વિતરણ પ્રક્રિયામાં અવ્યવસ્થા ફેલાઈ છે.
ખેડૂતોમાં ચિંતા, પાક ઉત્પાદન પર ખતરો:
મોંઘા દરે ખરીદેલા બિયારણો અને અન્ય ખેતી ઇનપુટ્સ (મંજૂરી) પછી, ખાતરનો અભાવ પાકની ઉપજ પર ગંભીર અસર કરી શકે છે તેવી ખેડૂતોમાં ભીતિ વ્યાપી છે. ખાતર વગર ઉત્પાદનમાં ઘટાડો થવાની શક્યતાએ તેમને ચિંતાતુર બનાવી દીધા છે. આ પરિસ્થિતિમાં, ખેડૂતો અને સ્થાનિક લોકો સરકાર તરફથી તાત્કાલિક અને પ્રભાવી પગલાં લેવા, યોગ્ય નીતિ ઘડીને પૂરતા પ્રમાણમાં યુરિયા ખાતરની ઉપલબ્ધતા સુનિશ્ચિત કરવાની માગણી કરી રહ્યા છે.
