ચાલુ ચોમાસા દરમિયાન સુરત જિલ્લામાં અત્યાર સુધીમાં ૬૦% જેટલો વરસાદ થઈ ચૂક્યો છે, જેના કારણે ખરીફ પાકનું વાવેતર ઝડપી વૃદ્ધિ તરફ છે. પરંતુ સતત વરસાદે “આકાશી ખેતી” કરતા ખેડૂતોની મુશ્કેલીઓમાં વધારો કર્યો છે, ખાસ કરીને યુરિયા ખાતરની ભારે અછતને કારણે. જિલ્લાના પ્રખ્યાત ખેડૂત આગેવાન જયેશભાઈ દેલાડ એ ભારત સરકારના કૃષિમંત્રી શિવરાજ સિંહ ચૌહાણને પત્ર લખી આ સંકટની જાણ કરી તથા તાત્કાલિક કાર્યવાહીની માંગ કરી છે.
મુખ્ય સમસ્યાઓ:
૧. યુરિયાની ભારે અછત:
-
જિલ્લામાં ખરીફ સીઝન માટે ૩૭,૦૦૦ મેટ્રિક ટન યુરિયા જરૂરી છે, પરંતુ સરકારી સપ્લાય માત્ર ૨૧,૦૦૦ મેટ્રિક ટન જ છે. આમ, જરૂરિયાત કરતાં ૪૪% ઓછો જથ્થો ઉપલબ્ધ છે.
-
ગયા વર્ષ એપ્રિલ-સપ્ટેમ્બર દરમિયાન સંપૂર્ણ ૩૭,૦૦૦ ટન સપ્લાય થઈ હતી, જ્યારે આ વર્ષે ભારત સરકારની નવી નીતિને કારણે પુરવઠો ઘટાડવામાં આવ્યો છે.
૨. ખેતીની વિસ્તૃતિ, પરંતુ સંસાધન વગર:
-
સુરત જિલ્લામાં આ વર્ષે ૭૫,૦૦૦ હેક્ટરમાં ખરીફ વાવેતર થયું છે, જેમાં ડાંગર, કપાસ, મકાઈ અને શાકભાજી જેવા પાકોનો સમાવેશ થાય છે.
-
યુરિયા અભાવે આ ઊભા પાકોની વૃદ્ધિ અટકી શકે છે, જેથી ઉત્પાદન અને ખેડૂતોની આવક પર ગંભીર અસર થવાની શક્યતા છે.
વિરોધાભાસી સ્થિતિ:
યુરિયા ખાતરનું ઉત્પાદન સુરત જિલ્લામાં જ થાય છે છતાં, સ્થાનિક ખેડૂતોને તેની અછતનો સામનો કરવો પડી રહ્યો છે. જયેશભાઈએ પત્રમાં ઉલ્લેખ કર્યો છે:
“સરકાર યુરિયા બેગ ખેડૂતોને ₹૨૬૫ (વ્યાજબી ભાવ) પર અપાવે છે અને ₹૧,૩૪૪ની સબસિડી આપે છે. પરંતુ ખરીદ સીઝનના પીક સમયે આવી અછત અસહ્ય છે.”
ખેડૂતોની માંગ:
જયેશભાઈએ કૃષિમંત્રીને નિવેદન કર્યું છે કે:
-
સંબંધિત વિભાગોને તાત્કાલિક સૂચના આપવામાં આવે.
-
જિલ્લામાં યુરિયા ખાતરની સપ્લાય પૂરી કરવા વહેલીતરતી વ્યવસ્થા કરવામાં આવે.
-
સહકારી સંસ્થાઓ દ્વારા રસાયણિક ખાતરના વિતરણની “તંદુરસ્ત પ્રણાલી”ને ફરીથી સક્રિય કરવામાં આવે.
સરકારી પ્રયાસોની પ્રશંસા:
પત્રમાં જયેશભાઈએ ભારત સરકારના પગલાંઓની સરાહના પણ કરી:
“ખેડૂતોની આવક બમણી કરવા માટે સરકાર દ્વારા યોજનાઓ, ટેક્નોલોજી અને MSPમાં વૃદ્ધિ જેવા પ્રયાસો સ્તુતિપાત્ર છે.”
પૃષ્ઠભૂમિ:
સુરત જિલ્લો ગુજરાતમાં ખરીફ પાકનું મુખ્ય ક્ષેત્ર છે. અહીં સહકારી માધ્યમથી ખાતર વિતરણની સચોટ વ્યવસ્થા હોવા છતાં, કેન્દ્ર સરકારની નીતિગત બદલીને કારણે આ અછત ઊભી થઈ છે. ખેડૂતો ચેતવણી આપે છે કે જો યુરિયા સપ્લાય ઝડપી ન થઈ, તો જિલ્લાની કૃષિ ઉત્પાદકતા ગંભીર રીતે પ્રભાવિત થશે.
