સુરત શહેરમાં છેલ્લા ઘણા સમયથી બોગસ પત્રકારો અને RTI એક્ટિવિસ્ટો દ્વારા બિલ્ડરો, ફેક્ટરી માલિકો અને અન્ય નાગરિકો પાસેથી ખંડણી ઉઘરાવવાના કેસોમાં નોંધપાત્ર વધારો થયો છે. આવા તત્વો RTI એપ્લિકેશનો અને મીડિયા ચેનલોનો દુરુપયોગ કરી મિલકત ધારકોને બ્લેકમેલ કરે છે, જેના પરિણામે સુરત પોલીસે કડક કાર્યવાહી હાથ ધરી છે. આ રિપોર્ટમાં આ મુદ્દાની વિગતો, પોલીસની કાર્યવાહી, અને રાજકીય નેતાઓની માંગણીઓની ચર્ચા કરવામાં આવી છે.
ધરપકડ અને કેસોની વિગતો
સુરત પોલીસે આ મુદ્દે બે મુખ્ય આરોપીઓની ધરપકડ કરી છે:
- સબીર હમીદ શેખ: 32 વર્ષનો આ આરોપી, અડાજણ પાટિયાનો રહેવાસી, અગાઉ ખંડણીના કેસોમાં સંડોવાયેલો હતો. રાંદેર પોલીસે તેની ધરપકડ કરી અને તેને પ્રિવેન્શન ઓફ એન્ટી-સોશિયલ એક્ટિવિટીઝ (PASA) કાયદા હેઠળ ભુજ જેલમાં મોકલવામાં આવ્યો (Indian Express).
- જશવંત બ્રહ્મભટ્ટ: રાંદેરનો રહેવાસી અને RTI એક્ટિવિસ્ટ, બ્રહ્મભટ્ટે સુરત મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશન (SMC)ના ઝોન ઓફિસમાંથી સચિન GIDCમાં આવેલી ફેક્ટરીઓની વિગતો મેળવી. તેણે “ગેરકાયદે બાંધકામ”નો હવાલો આપી ફેક્ટરી માલિકો પાસેથી પૈસા ઉઘરાવ્યા. એક ફેક્ટરી માલિક, ઇવિન સુખરામવાલાએ બ્રહ્મભટ્ટે વધુ પૈસા માંગ્યા બાદ પોલીસમાં ફરિયાદ નોંધાવી, જેના આધારે તેની ધરપકડ કરવામાં આવી.
આ ઉપરાંત, અન્ય ફેક્ટરી માલિકોએ પણ બ્રહ્મભટ્ટ વિરુદ્ધ ફરિયાદો નોંધાવી છે, જેની તપાસ ચાલુ છે.
સમસ્યાનું પ્રમાણ
ગુજરાતના ગૃહ રાજ્ય મંત્રી હર્ષ સંઘવીએ વિધાનસભામાં જણાવ્યું કે, એક મહિનામાં 50 આરોપીઓ સામે 41 FIR નોંધાઈ છે, જેમાં 24 કેસ RTIના દુરુપયોગના અને 17 કેસ સમાચાર પ્રકાશનની ધમકીના છે (The Week). આ ઉપરાંત, આ વર્ષે કુલ 66 FIR નોંધાઈ છે, જે આ સમસ્યાની વ્યાપકતા દર્શાવે છે. સુરત શહેરમાં કુલ 46 ફરિયાદો નોંધાઈ હોવાનું પણ જણાવાયું છે, જેમાં બોગસ પત્રકારો અને RTI એક્ટિવિસ્ટો દ્વારા મિલકત ધારકોને હેરાન કરવાના કેસોનો સમાવેશ થાય છે.
| વિગત | સંખ્યા |
|---|---|
| એક મહિનામાં નોંધાયેલ FIR | 41 (50 આરોપીઓ સામે) |
| RTI દુરુપયોગના કેસો | 24 |
| સમાચાર પ્રકાશનની ધમકી | 17 |
| આ વર્ષે કુલ FIR | 66 |
| શહેરમાં કુલ ફરિયાદો | 46 |
પોલીસની કાર્યવાહી
સુરત પોલીસ કમિશનર અનુપમ સિંહ ગેહલોતે ધારાસભ્યોની રજૂઆતો ગ્રાહ્ય રાખી સ્પેશિયલ ઓપરેશન ગ્રૂપ (SOG)ને આ કેસોની તપાસનો આદેશ આપ્યો છે. અન્ય આરોપીઓની ધરપકડ પણ કરવામાં આવી છે, જેમાં નીચેનાનો સમાવેશ થાય છે:
- રઉફ બોમ્બેવાલા: રૂ. 50,000ની ખંડણી માંગવાનો પ્રયાસ.
- મોહમ્મદ શાકિર શેખ: SMCની મહિલા કર્મચારીને ધમકી આપી.
- હબીબ સૈયદ: YouTube ચેનલ છે અને તેની સામે ચાર એફઆઈઆર નોંધાઈ છે.
રાજ્યના એન્ટી કરપ્શન બ્યુરો (ACB)ને RTI અને YouTube ચેનલોનો દુરુપયોગ કરી બ્લેકમેલિંગ કરનારાઓની યાદી તૈયાર કરવાનું કામ સોંપાયું છે. પોલીસે આગામી દિવસોમાં વધુ ધરપકડોની ચેતવણી આપી છે.
રાજકીય રજૂઆતો અને માંગણીઓ
સુરતના ભાજપના ધારાસભ્ય અરવિંદ રાણાએ વિધાનસભામાં નિયમ 116 હેઠળ આ મુદ્દો ઉઠાવ્યો, જે “તાકીદના જાહેર હિતના મુદ્દાઓ” સાથે સંબંધિત છે. રાણાએ RTIના દુરુપયોગ અને બોગસ પત્રકારો દ્વારા બ્લેકમેલિંગની ફરિયાદો પર ધ્યાન દોર્યું. તેમણે જિલ્લા કલેક્ટર સમક્ષ આ મુદ્દે રજૂઆત કરી અને આવા અખબારોને બ્લેકલિસ્ટ કરવા તેમજ બોગસ પત્રકારોના એક્રેડિટેશન કાર્ડ રદ કરવાની માંગ કરી. જોકે, આ માંગની અન્ય સ્ત્રોતોમાંથી સ્વતંત્ર પુષ્ટિ થઈ શકી નથી.
રાણાએ સંકલન બેઠકોમાં આ મુદ્દો વારંવાર ઉઠાવ્યો છે, જેના પરિણામે પોલીસે તપાસ હાથ ધરી અને આરોપીઓ સામે કાર્યવાહી કરી. તેમણે જણાવ્યું કે, સુરત પોલીસે આ દિશામાં ઉત્તમ કામગીરી કરી છે, પરંતુ આવા તત્વો સામે વધુ કડક પગલાંની જરૂર છે.
બ્લેકમેલિંગની પદ્ધતિઓ
આવા તત્વો નીચેની રીતે બ્લેકમેલિંગ કરે છે:
- RTI એક્ટિવિસ્ટો: મિલકતોના ફોટા અને વીડિયો લઈ, RTI હેઠળ માહિતી એકત્રિત કરે છે અને મિલકત ધારકોને હેરાન કરે છે. કેટલાક એક્ટિવિસ્ટો આ માહિતીનો ઉપયોગ ખંડણી ઉઘરાવવા માટે કરે છે.
- બોગસ પત્રકારો: મિલકતોના વીડિયો અને ફોટા લઈ, તેમને પોતાના અખબારોમાં પ્રકાશિત કરવાની ધમકી આપે છે, જેનાથી મિલકત ધારકોની બદનામી થાય. આ ધમકીઓ દ્વારા તેઓ પૈસા ઉઘરાવે છે.
આવા કેસોમાં, કેટલાક સાચા RTI એક્ટિવિસ્ટો પણ ખોટી રીતે નિશાન બન્યા હોવાની ફરિયાદો ઉઠી છે, જે આ મુદ્દે વિવાદને જન્મ આપે છે.
વિવાદ અને ચર્ચા
RTI એક્ટિવિસ્ટોનો એક વર્ગ દાવો કરે છે કે તેમને “બ્લેકમેલર” અને “ખંડણીખોર”નો ટેગ આપી ખોટી રીતે નિશાન બનાવવામાં આવે છે. ગુજરાતમાં RTI એપ્લિકન્ટોને બ્લેકલિસ્ટ કરવાના કેસો પણ ચર્ચામાં રહ્યા છે, જેની ટીકા થઈ છે કે RTI કાયદામાં આવા પ્રતિબંધની કોઈ જોગવાઈ નથી (Indian Express). આવા પગલાં RTIના હકનો દુરુપયોગ રોકવા માટે જરૂરી હોવાનું સરકારનું માનવું છે, પરંતુ એક્ટિવિસ્ટો તેને પારદર્શિતા પર હુમલો ગણે છે.
સુરતમાં બોગસ પત્રકારો અને RTI એક્ટિવિસ્ટો દ્વારા ખંડણી ઉઘરાવવાની સમસ્યા ગંભીર બની છે, જેના પરિણામે પોલીસે કડક કાર્યવાહી શરૂ કરી છે. એક મહિનામાં 41 FIR અને આ વર્ષે 66 FIR નોંધાવી, પોલીસે આ મુદ્દે ગંભીરતા દર્શાવી છે. ધારાસભ્ય અરવિંદ રાણાની માંગણીઓ, જેમાં અખબારોને બ્લેકલિસ્ટ કરવા અને એક્રેડિટેશન કાર્ડ રદ કરવાનો સમાવેશ થાય છે, આ સમસ્યાને વ્યાપક રીતે ઉકેલવાની જરૂરિયાત દર્શાવે છે. જોકે, આ મુદ્દે સાચા RTI એક્ટિવિસ્ટોને નિશાન બનાવવાનો વિવાદ પણ ચાલુ છે, જેના કારણે સંતુલિત અભિગમની જરૂર છે.
